Asal Mola Nyama Bangkalan
Saongguepon ,Ke Lesap tamasok
katoronan Panembahan Cakraningrat I dhari isteri selir, margha dhari ka’ dinto
ke lesab korang olle kedudukan ebanding aghi sareng katoronan dhari isteri
Padmi.
E sabban are , ke lesab meos alaksana aghi tapa brata e atas gunong Gegger.e
satos are epon, ke lesab olle settong kodi’ se bisa e soro badi nyerrang dhibi’ meske ta’ e teggu’, selaen epon ke lesab jugan olle kesaktian badi mabharas panyake’.
Hal ka’dinto ekaonenge rato sambhilangan laju ke lesab e pakon badi nettep e sambhilangan ban e parenge roma e Dhisa Pejagan, meske ampon eberri’i penghormatan kadi ka’dinto Ke' Lesap gi ta’puas. Ke lesab terro aghadui kebesa e Madura amarga ka’dinto Ke' Lesap meos ka Temor.
Hal ka’dinto ekaonenge rato sambhilangan laju ke lesab e pakon badi nettep e sambhilangan ban e parenge roma e Dhisa Pejagan, meske ampon eberri’i penghormatan kadi ka’dinto Ke' Lesap gi ta’puas. Ke lesab terro aghadui kebesa e Madura amarga ka’dinto Ke' Lesap meos ka Temor.
Ke' Lesap e bento sareng pengikut epon nyerang
kerajaan e temor ta’ abit kerajaan ka’dinto ampon bisa e takhluk aghi. Bupati
kerajaan ka’ dinto, Pangeran Cokronegoro IV (Raden Alza) sanget tako’ ban buru
asareng keluarga epon ka Sorbaja ban alapor aghi ka kompeni ja’ bada
pemberontakan . saamponna
ka’ dinto daerah ka’ dhinto e nyamae songenep dari kata songsong enep sareng ke
lesab.
E seddi’ epon kerajaan songenep bada kerajaan kene’ se ampon e dhina
aghi, Tumenggung Ario Adikoro IV (R.
Ismail) sobung e kerajaan ka’ dinto, e bhakto ka’dinto Ario Adikoro meos ka
semarang. Ke Lesab e kennengan ka’dinto coma nyaba’
mekkas (pesan). Melana dhari ka’dinto, kennengan paneka e berri’ nyama
pamekkasan.
e bara’ epon Pamekasan, bada jugan kerajaan kene’.ban ke lesab sareng
pengikut epon kodu ngelebet aghi settong songay. E bakto ka’dinto songay epon
banjer saenggha Ke Lesab sareng pengikut epon kodu a bhiluk dha’ dajah . kennengan
ka’dinto laju eberri’ nyama sempang, namong bit abhit epon aoba dhaddi Sampang.
Ke Lesap sareng pasukan epon terros a tojju ka
sembhilangan. Pertempuran e molae sebbab
pasukan Cakraningrat V ngada aghi perlawanan-perlawanan se cokop dahsyat, namong
akher epon pasukan sembhilangan bisa e paksa mundur. bhantoan dhari Kopeni
edatengaghi dhari Sorbaja, pertempuran terros elanjutaghi.
Bhantoan dhari Kompeni tak bisa jhugan nakhluk
aghi ke lesab ban terpakasa mundur jhugan, amarga Cakraningrat V arassaaghi para’
kala cakraningrat V ngongse ka Malaja, namong Benteng tettep e jaga sareng
Pasukan Kompeni, e bhakto paneka ke Lesap ngabay Pesanggrahan e dhisa Tonjung.
Bada 2 versi ngajellasaghi kekalahan ke lesab
Versi se kapeng settong,
E settong malem Cakraningrat V mempe supaja ke Lesap e kereme
settong bine’ se epakon neggu’ bendhira pote. Ka leggu’epon settong oreng bine’
e angguy aghi rasogan Keraton sareng epakon neggu’ bendhira pote laju e kerem ka ke lesap . ke Lesap narema oreng bine’ ka’dinto ban laju
e keba ka Pesanggrahanepon. E pekkeran
epon ke lesap sambhilangan ampon nyerra.
E bhakto Cakraningrat V a dante’ reaksi ke Lesap, tiba-tiba
tombak pusaka sambhilangan se asmaepon si Nenggolo ngetter sareng asinar akadi
ngaluar aghi apoy , Cakraningrat laju ngala’ tombak ka’dinto ban laju ngajak
pasukanepon badi mangkat perang ka ke lesap
Sa depa’ epon e Dhisa Tonjung
ke Lesap sanget terkerjat amarga Cakraningrat V dateng nyerang. Cakraningrat V langsong nancepaghi tombak si nenggolo ka ke lesap, e bhakto ka’
dinto ke Lesap mateh rakyat sambhilangan
laju ngoca’ "Bangka-la' an". amargha ka’dinto sebagian oreng
Madura ngoca’ jha’ nyama Bangkalan
paneka aasal dari kalimat ka’dinto.
Versi se kapeng duwa’
Cakraningrat V nangkep agung epon ke lesab , dhari agung epon ke lesab
cakranengrat V ngaonenge kelemahanepon kodi’epon
Ke Lesab.
Ahli-ahli rias keraton eolok ban epakon ngarias aghi Putri keratin akadi penari. prajurit pilihan e tugas aghi nyamar sebagai penabuh gamelan ban penjual tuak se ampon eberri’ buwa se mabuk aghi, se bhakal esajiaghi badi ngala aghi prajurit-prajrit Ke Lesab.
rombongan penari ka’dinto meos dha’ dhisa se paleng semma’ sareng kennengan epon pasukan Ke Lesab, e bhakto malem epon rombongan ka’dinto ngadaaghi pesta tari-tarian se meriah.
malem kaleggu’epon, Ke Lesab ngonjang rombongan penari ka’dinto sareng se adhagang tuak. eantara penari malem ka’dinto, bada settong penari se menark perhatian Ke Lesab. Penari ka’dinto lakar se paleng raddin. Ke Lesab tak oneng ja’penari ka’dinto sabender epon putri keratin, ale’ epon ke lesap .amarga mabuk tuak, Ke Lesab kalep pantangan se ke lesap olle e bhakto ngalakone tapa brata eatas gunong geger. Kalaban te ngate, penari ka’dinto neggu’ kodi’ ka’dinto.kodi’ ka’dinto ecabut laju gaggae ka tana. Ke Lesab se mabuk ta’ oneng jha’ kerres epon gaggar.
abhareng kodi’epon ke lesap se gaggar, ujung tombak pusaka e Istana Sambilangan ngalowar aghi senar. Ngatela jha’ kodi’ka’dinto gaggar ka tana lok aguli, prajurit Sambilangan ngerteh ja’ ampon bakto epon nyerrang .
prajurit sambhilangan ghampang nyerang prajurit-prajurit Ke Lesab se mabuk. Ke Lesab ampon tak berdaya. ngaonenge kesempatan ka’dinto,panglima sambhilangan laju ngalak kodi’ se gaggar ban langsong nancep aghi dha’ dada epon ke lesap. Ke lesap mateh sareng kodi’epon dhibi’.saamponna Ke Lesab mateh, kodi’ ka’dinto agadui kakowatanepon pole. Kodi’ paneka nyerang panglima sareng prajurit-prajuritepon,namong rombongan para penari tak e serrang. laju kodi’ ka’dinto mangkat dha’ istana Sambilangan.Tutup tombak pusaka e dhalem istana agettar pole. Gi ta’ sempat cakraningrat mekker, kodi; ka’dinto ampon bada e ada’epon. Ta’ abit cakraningrat adinggal dunnya.saamponna cakraningrat adinggal dunnya, kodi ka’dinto nabang penasehat-penasehatepon se norok terlibat dalem rencana pembunuhan Ke Lesab.
Ahli-ahli rias keraton eolok ban epakon ngarias aghi Putri keratin akadi penari. prajurit pilihan e tugas aghi nyamar sebagai penabuh gamelan ban penjual tuak se ampon eberri’ buwa se mabuk aghi, se bhakal esajiaghi badi ngala aghi prajurit-prajrit Ke Lesab.
rombongan penari ka’dinto meos dha’ dhisa se paleng semma’ sareng kennengan epon pasukan Ke Lesab, e bhakto malem epon rombongan ka’dinto ngadaaghi pesta tari-tarian se meriah.
malem kaleggu’epon, Ke Lesab ngonjang rombongan penari ka’dinto sareng se adhagang tuak. eantara penari malem ka’dinto, bada settong penari se menark perhatian Ke Lesab. Penari ka’dinto lakar se paleng raddin. Ke Lesab tak oneng ja’penari ka’dinto sabender epon putri keratin, ale’ epon ke lesap .amarga mabuk tuak, Ke Lesab kalep pantangan se ke lesap olle e bhakto ngalakone tapa brata eatas gunong geger. Kalaban te ngate, penari ka’dinto neggu’ kodi’ ka’dinto.kodi’ ka’dinto ecabut laju gaggae ka tana. Ke Lesab se mabuk ta’ oneng jha’ kerres epon gaggar.
abhareng kodi’epon ke lesap se gaggar, ujung tombak pusaka e Istana Sambilangan ngalowar aghi senar. Ngatela jha’ kodi’ka’dinto gaggar ka tana lok aguli, prajurit Sambilangan ngerteh ja’ ampon bakto epon nyerrang .
prajurit sambhilangan ghampang nyerang prajurit-prajurit Ke Lesab se mabuk. Ke Lesab ampon tak berdaya. ngaonenge kesempatan ka’dinto,panglima sambhilangan laju ngalak kodi’ se gaggar ban langsong nancep aghi dha’ dada epon ke lesap. Ke lesap mateh sareng kodi’epon dhibi’.saamponna Ke Lesab mateh, kodi’ ka’dinto agadui kakowatanepon pole. Kodi’ paneka nyerang panglima sareng prajurit-prajuritepon,namong rombongan para penari tak e serrang. laju kodi’ ka’dinto mangkat dha’ istana Sambilangan.Tutup tombak pusaka e dhalem istana agettar pole. Gi ta’ sempat cakraningrat mekker, kodi; ka’dinto ampon bada e ada’epon. Ta’ abit cakraningrat adinggal dunnya.saamponna cakraningrat adinggal dunnya, kodi ka’dinto nabang penasehat-penasehatepon se norok terlibat dalem rencana pembunuhan Ke Lesab.
pasukan Ke Lesab sareng prajrit kerajaan Sambilangan, da padha ngoca’
“bangka laan”. Saamponepon peristiwa ka’dinto, kerajaan Sambilangan aoba daddi
Bangkalan.